Áp xe gan: Khái niệm, nguyên nhân, dấu hiệu và cách chữa

Áp xe gan là căn bệnh mang tính chất nguy hiểm vì gây nhiễm khuẩn, xuất hiện ở những nước có khí hậu nhiệt đới và Việt Nam cũng nằm trong số đó. Xã hội ngày càng hiện đại thì hệ thống vệ sinh, kháng khuẩn cũng được nâng cao nhưng  bệnh vẫn có xu hướng gia tăng. Căn bệnh áp xe ở gan có thể dẫn đến tử vong cho người bệnh nếu như không được chữa trị kịp thời, đúng cách. Vậy apxe gan là bệnh gì, nó bắt nguồn từ nguyên nhân nào, cách phòng và chữa trị ra sao thì bài viết hôm nay sẽ tổng hợp toàn bộ kiến thức cho bạn đọc.

Áp xe gan là bệnh gì?

Gan đóng vai trò vô cùng quan trọng trong hoạt động sống của cơ thể với nhiều chức năng như: tạo ra protein, dự trữ năng lượng cho cơ thể và loại trừ chất độc ra khỏi cơ thể. Áp xe gan là tình trạng lá gan bị tổn thương, bị nhiễm khuẩn hay nhiễm ký sinh trùng, lúc ấy gan sẽ có tình trạng sưng mủ và xuất hiện những lỗ nhỏ. Ổ mủ trong gan có thể to hoặc nhỏ, đơn độc hoặc có nhiều ổ mủ khác nhau. Áp xe gan được xem là căn bệnh vô cùng nghiêm trọng vì chúng gây nhiễm khuẩn, nhiễm độc tế bào trong gan, để lại biến chứng và thậm chí là tử vong.

Nguyên nhân gây ra bệnh 

Bệnh áp xe ở gan xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau: do vi khuẩn, ký sinh trùng (vi nấm, lỵ amip). Tuy nhiên, nguyên nhân do vi khuẩn gây bệnh chiếm tỷ lệ nhiều nhất trong số các nguyên nhân gây áp xe gan là 80% các trường hợp mắc bệnh. Trong khi đó, nguyên nhân bởi lỵ amip chỉ chiếm tỷ lệ khoảng 10 % và nấm cũng có con số tỷ lệ giống lỵ amip.

Con đường giúp vi khuẩn hay ký sinh trùng đi được vào trong gan và gây ra áp xe chính là đường máu (động mạch, tĩnh mạch cửa), bạch huyết, đường dẫn mật. Phần lớn, những loại vi khuẩn hay ký sinh trùng đều bắt đầu từ những ổ nhiễm khuẩn. Chúng có mặt và tồn tại bên trong cơ thể ở các dạng như mụn nhọt, các ổ áp xe ( ví dụ như áp xe cơ, áp xe phổi..). Bên cạnh đó, có thể áp xe gan do vi sinh vật di chuyển ngược theo đường mật đi vào trong gan làm nhiễm khuẩn khu trú.

Triệu chứng, biểu hiện và đối tượng có nguy cơ mắc bệnh

Triệu chứng

Apxe gan là căn bệnh có mức độ nguy hiểm vô cùng nghiêm trọng. Các triệu chứng của bệnh không thể nhận ra sớm nhưng một khi xuất hiện lại diễn biến phức tạp:

• Sốt cao và rét run: nhiệt độ cơ thể có thể lên đến 39 – 40 độ C ở giai đoạn cấp tính tuy nhiên sau đó vẫn có thể sốt dạng nhẹ và kéo dài, kèm theo triệu chứng đau bụng.
• Đau tức vùng gan: cơn đau chủ yếu xuất hiện vùng dưới sườn phía bên phải. Nếu như ở áp xe to ra do cấp tính thì cơn đau lan rộng ra thượng vị hoặc khắp vùng bụng.

• Gan kích thước to và đau: nếu gan bị sưng to sẽ khiến bệnh nhân có cảm giác căng, tức, nặng vùng dưới sườn bên phải. Ngoài ra còn do gan to ra và đẩy có hoành lên cao khiến bệnh nhân bị khó thở.
• Ấn kẽ sườn đau: khi thăm khám nếu sờ, nắn ở vùng gan (vị trí kẽ liên sườn 11 – 12 ) của bệnh nhân sẽ cảm thấy cơn đau tăng lên. Tiếp đó khi gõ vào vùng gan nghe âm thanh đục và có thể sờ thấy mép bờ gan bị to ra.
• Hình ảnh Xquang: cơ hoành phải cao hơn bình thường, ít di chuyển, góc sườn nằm bên phải mờ. Kết  quả xét nghiệm máu cho thấy tốc độ máu lắng tăng, bạch cầu tăng cao….

Nguy cơ mắc bệnh 

Bệnh áp xe gan thường xuất hiện ở những người sinh sống ở vùng nhiệt đới. Bệnh này xuất hiện ở cả nam và nữ, ở mọi độ tuổi. 

Những yếu tố sau đây có khả năng làm tăng nguy cơ bệnh apxe gan:

• Vệ sinh an toàn thực phẩm trong ăn uống không được đảm bảo
• Mắc bệnh liên quan đến gan: nhiễm trùng gan hoặc suy giảm chức năng gan
• Nữ giới có tỷ lệ mắc apxe gan cao hơn nam tuy nhiên con số này không lớn.
• Độ tuổi mắc bệnh tập trung vào khoảng 60 – 70 tuổi. Tuy nhiên, apxe gan vẫn có thể xuất hiện ở trẻ sơ sinh có liên quan thông tĩnh mạch rốn hay nhiễm trùng.

Biến chứng do bệnh apxe gan

Bệnh apxe gan nếu không được phát hiện và điều trị đúng cách sẽ để lại nhiều biến chứng nguy hiêm:

• Biến chứng do ổ áp xe bị vỡ: đây là biến chứng thường gặp và có độ nguy hiểm cao nhất. Nếu ổ apxe gan bên trái vỡ có thể va vào màng tim gây khó thở, vã mồ hôi, tím tái da. Trường hợp này nếu không phát hiện và cấp cứu kịp thời sẽ dẫn đến tử vong vì ép tim cấp.
• Nhiễm trùng ổ bụng: nếu ổ apxe gan bị vỡ rồi va vào ổ bụng sẽ gây nhiễm trùng toàn vùng bụng và xuất hiện các triệu chứng: đau bụng, bụng cứng, sốt cao. Trường hợp này cần được dẫn lưu ổ bụng kịp lúc hoặc tiến hành phẫu thuật tránh trường hợp người bệnh bị choáng nhiễm khuẩn rồi tử vong.
• Vỡ ống tiêu hóa: ổ apxe gan khi vỡ va vào ống tiêu hóa như dạ dày, đại tràng làm bệnh nhân nôn ra mủ, đi ngoài có máu.

Phương pháp chuẩn đoán và điều trị bệnh

Hãy đến gặp ngay bác sĩ nếu như có bất kỳ biểu hiện nào như: đau bụng cực độ, sốt cao dai dẳng. Tuy nhiên tùy vào cơ địa và diễn biến tình trạng của bệnh mà có sự khác nhau giữa nhiều người. Điều tốt nhất nên làm vẫn là đến khám bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Phương pháp chẩn đoán bệnh

Có rất nhiều cách để phát hiện ra bệnh tại các bệnh viện, cơ sở y tế như sau:

• Bác sĩ thường dùng cách siêu âm (dùng sóng âm tạo ra hình ảnh của gan) để phát hiện áp xe tại gan. 
• Phương pháp khác cũng được ưa dùng đó chính là chụp CT vùng bụng hoặc chụp MRI.
• Ngoài ra, cũng có thể xác định bệnh bằng cách chụp Xquang phổi, sẽ cho ra hình ảnh mức nước, mức hơi, sự thâm nhiễm ở đáy phổi phải nếu như có tràn dịch màng phổi.
• Nếu như đã qua điều trị bằng kháng sinh nhưng không đạt hiệu quả thì bác sĩ sẽ cho tiến hành sinh thiết áp xe. Phương pháp sinh thiết tiến hành bằng cách đưa kim thông qua vùng bụng vào ổ áp xe để lấy mô và địch để nghiên cứu bằng kính hiển vi. Bên cạnh đó, còn có thể sử dụng phương pháp cấy để xác định nguyên nhân cụ thể.

Phương pháp điều trị bệnh

Phương pháp điều trị được cho là tốt nhất chính là hút mủ và dùng kháng sinh. Đa phần bệnh nhân đều cần sử dụng từ 2 đến 3 loại kháng sinh. Kháng sinh sẽ được đưa vào tĩnh mạch đến khi nào hết sốt và chứng viêm. Ngoài ra, bác sĩ sẽ dùng kim tiêm đưa vào trong ổ apxe gan và hút mủ ra.

Biện pháp phòng tránh bệnh

Cần lưu ý những biện pháp phòng tránh áp xe ở gan được các bác sĩ gợi ý dưới đây để hạn chế tối đa nguy cơ mắc bệnh:

• Không ăn các loại thịt chưa được nấu chín như: nem chạo, nem chua, tiết canh, gỏi.
• Không ăn các loại rau sống chưa rửa sạch, kể cả các loại thường ăn kèm với phở, bún (rau, ngò gai, lá quế…)
• Không uống nước chưa qua đun nấu như nước lã tại các sông, suối, hồ, ao, chum, giếng, vòi…
• Không sử dụng nước đá cây và không ăn các loại kem không được đảm bảo tiêu chuẩn, uống nước ở vỉa hè.
• Không được dùng các loại phân tươi chưa qua xử lý để bón rau quả.
• Rửa tay sạch sẽ với xà phòng trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh.

• Khi phát hiện bên trong cơ thể xuất hiện ổ nhiễm khuẩn phải điều trị dứt điểm, không để vi khuẩn lan rộng nhất là lây lan bằng đường máu.
• Khi nghi ngờ có ổ apxe gan nên đến gặp ngay các bác sĩ để được chẩn đoán chính xác bệnh và được điều trị kịp thời.

Trên đây là toàn bộ kiến thức về bệnh áp xe gan chúng tôi gửi đến mọi người. Chủ động phòng bệnh giúp ngăn ngừa những biến chứng nguy hiểm và bảo vệ sức khỏe cho mình.