Bệnh Addison: Khái niệm, nguyên nhân, dấu hiệu và cách chữa

Bệnh Addison (suy tuyến thượng thận nguyên phát) được biết đến là một dạng rối loạn, khi mà các hormone sản xuất ra không đủ để tuyến thượng thận hoạt động hiệu quả. Bệnh có thể xảy ra ở bất kì độ tuổi hay giới tính nào. Tuy nhiên, nữ giới có tỷ lệ mắc bệnh này cao hơn nam giới. Vậy, căn bệnh này có nguy hiểm không, nguyên nhân gây ra bệnh và cách điều trị như thế nào. Hãy tham khảo bài viết dưới đây để nắm được những thông tin thật hữu ích.

Khái niệm

Addison (suy tuyến thượng thận nguyên phát) là một dạng bệnh rối loạn tuyến thận. Trên đỉnh thận có hai tuyến thượng thận nhỏ. Tuyến thượng thận sản sinh ra hai loại hormone là cortisol và aldosterone. Hai hormone này rất cần thiết cho hoạt động của tuyến thận.

Nếu hormone tiết ra quá ít hoặc không có hai hormone này thì muối và nước của cơ thể sẽ bị đào thải ra ngoài cơ thể thông qua nước tiểu. Điều này làm cho huyết áp bị giảm xuống thấp. Bên cạnh đó thì lượng kali tăng lên nhanh chóng. Điều này rất nguy hiểm cho người bệnh. Hiện nay, chưa có phương pháp phòng ngừa bệnh Addison (suy tuyến thượng thận nguyên phát) một cách hiệu quả. 

Nguyên nhân gây ra bệnh 

Bệnh Addison gây ra do nguyên nhân chính là tuyến thượng thận hoạt động không hiệu quả. Đây là những tuyến nằm ngay sau vùng thận. Các tuyến này có nhiệm vụ sản sinh ra các hormone để duy trì hoạt động hiệu quả của các cơ quan và mô trong cơ thể. Nếu các tuyến thượng thận bị tổn thương thì lượng hormone này sẽ bị giảm. Các nguyên nhân phổ biến gây ra những tổn thương cho tuyến thượng thận bao gồm:

• Hệ miễn dịch hiểu lầm rằng tuyến thượng thận là đối tượng lạ, là mối nguy hiểm của cơ thể. Vì vậy, hệ miễn dịch tiết ra các phản ứng để tấn công các tuyến thượng thận.
• Các bệnh nhiễm trùng như lao, các bệnh nhiễm khuẩn nhiễm nấm hay HIV.
• Do các khối u hoặc bị xuất huyết ở các tuyến thượng thận.

Ngoài ra, còn các nguyên nhân cá biệt khác cũng có thể gây ra bệnh Addison. Nếu các bạn thấy những biểu hiện cơ thể khác thường thì hãy lập tức đến gặp bác sĩ để được tư vấn và giải đáp các thắc mắc. Bệnh này có thể gặp ở mọi độ tuổi và giới tính, tuy nhiên nữ giới ở độ tuổi 30-50 là có tỷ lệ mắc bệnh cao nhất. Các yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh Addison (suy tuyến thượng thận nguyên phát) gồm có:

• Bệnh ung thư
• Dùng các loại thuốc gây loãng máu
• Các bệnh nhiễm khuẩn kinh niên, ví dụ như bệnh lao
• Đã từng phẫu thuật loại bỏ một phần của tuyến thượng thận
• Bệnh tự miễn, ví dụ như bệnh tiểu đường tuýp 1 hay bệnh Grave

Các biểu hiện, triệu chứng của bệnh

Các triệu chứng của bệnh Addison (suy tuyến thượng thận nguyên phát) được biểu hiện tùy vào mức độ của từng người. Tuy nhiên, nếu phát hiện các triệu chứng rõ ràng thì nên đến gặp bác sĩ sớm nhất có thể.

Triệu chứng và dấu hiệu bệnh

Trong một số trường hợp, bạn sẽ cảm thấy cơ thể mình trở nên yếu ớt, mệt mỏi. Người bệnh không muốn hoạt động. Dạ dày có các biểu hiện khó chịu. Bên cạnh đó, người bệnh sẽ bị sụt cân, chán ăn, huyết áp thấp và rơi vào trạng thái trầm cảm. Tóc và da cũng có sự biến đổi. Các khớp ngón tay, đầu gối, khuỷu tay hay môi, ngón chân của người bệnh bị sạm da. Lòng bàn tay và niêm mạc có thể xuất hiện các nếp nhăn.

Một vài trường hợp, suy thượng thận có thể xuất hiện một cách đột ngột. Nguyên nhân của việc xuất hiện đột ngột này có thể là do người bệnh bị căng thẳng, ví dụ trong các quá trình phẫu thuật, bệnh tật hoặc bị chấn thương. Lúc này, tâm lý của người bệnh bị ảnh hưởng rất nhiều. Các triệu chứng trong trường hợp này là buồn nôn nặng, tiêu chảy, huyết áp giảm mạnh. Có cảm giác đau nhức ở cẳng chân hay dạ dày. Người bệnh cũng có thể rơi vào trạng thái hôn mê. 

Lúc nào thì nên đi gặp bác sĩ

Khi bạn nghi ngờ mình có các triệu chứng của bệnh Addison thì hãy đến gặp bác sĩ ngay để được chẩn đoán kịp thời. Quan trọng hơn, hãy lập tức đến gặp bác sĩ nếu thấy mình có các dấu hiệu:

• Sạm da, da trở nên tối màu hơn trước một cách rõ rệt
• Cảm thấy cơ thể rất mệt mỏi
• Sụt cân nhanh trong một thời gian ngắn
• Gặp các vấn đề về hệ tiêu hóa như nôn mửa, buồn nôn, đau bụng
• Đau các bắp cơ, khớp.

Các bác sĩ sẽ căn cứ vào các biểu hiện cụ thể của bạn để chẩn đoán chính xác bạn mắc bệnh Addison hay một căn bệnh nào khác và cho bạn những lời khuyên hợp lý. Vì vậy, đừng chủ quan nếu thấy mình có các biểu hiện trên.

Phương pháp điều trị

Để chẩn đoán bệnh nhanh và chính xác nhất, người ta thường dùng các kỹ thuật y tế như xét nghiệm máu và nước tiểu. Một vài trường hợp cũng có thể chẩn đoán bằng cách đo nồng độ hormone của các tuyến thượng thận. Tùy vào nồng độ hormone nhiều hay ít, có đạt tiêu chuẩn hay không mà bác sĩ đưa ra các kết quả cuối cùng. Bạn cũng có thể sẽ bị yêu cầu chụp X-quang và chụp CT ở các tuyến thượng thận. Bác sĩ sẽ kết hợp với tiền sử bệnh lý cũng như các dấu hiệu, triệu chứng của bạn để kết luận.

Tùy thuộc vào mức độ bệnh nặng hay nhẹ mà sẽ có các phương pháp điều trị khác nhau. Đa số trong các trường hợp người bệnh sẽ được sử dụng thuốc corticosteroid. Loại thuốc này sẽ giúp người bệnh kiểm soát các triệu chứng và làm cơ thể ổn định hơn. Người bệnh sẽ phải sử dụng thuốc thường xuyên mỗi ngày để phát huy tác dụng tốt nhất. Thậm chí nếu bạn mắc các triệu chứng bệnh lý như chấn thương, nhiễm trùng, căng thẳng hay phẫu thuật thì bác sĩ phải tăng liều lượng dùng thuốc của bạn lên.

Biện pháp phòng tránh 

Trong mọi trường hợp thì phòng bệnh luôn luôn hơn chữa bệnh. Để không gặp phải căn bệnh Addison (suy tuyến thượng thận nguyên phát), chúng ta cần chủ động thực hiện các biện pháp phòng tránh nó. Trong trường hợp đã mắc bệnh thì cũng nên thực hiện đúng theo các chỉ dẫn để nhanh chóng hồi phục. 

Thực hiện chế độ sinh hoạt phù hợp

Đối với những người mắc bệnh, cần phải có một nếp sống khoa học, lành mạnh và tuân theo các chỉ dẫn của bác sĩ để căn bệnh được kiểm soát tốt nhất. Các bạn cần thực hiện:

• Tái khám định kỳ
• Uống thuốc theo sự chỉ dẫn của bác sĩ, không tùy tiện sử dụng thuốc
• Tham khảo ý kiến của các bác sĩ chuyên môn trước và sau khi phẫu thuật
• Luôn mang bên mình một bộ đồ đầy đủ thuốc cấp cứu khẩn cấp. Bạn và gia đình phải đảm bảo rằng sử dụng thành thạo các loại thuốc này.
• Giữ tinh thần lạc quan, luôn luôn thoải mái
• Có lối sống lành mạnh, khoa học
• Chế độ dinh dưỡng hợp lý
• Tập thể dục, vận động vừa phải
• Nếu có các triệu chứng khác thì lập tức liên hệ bác sĩ

Các biện pháp phòng tránh bệnh Addison

Bạn có thể thực hiện các biện pháp sau để phòng bệnh Addison:

• Thực hiện lối sống lành mạnh, khoa học
• Sinh hoạt có giờ giấc, ăn uống đầy đủ, tập thể dục thường xuyên
• Không sử dụng các chất kích thích, các chất gây nghiện
• Không tự ý sử dụng thuốc mà không có sự chỉ dẫn của bác sĩ

Lời kết

Trên đây là những dấu hiệu để nhận biết bệnh Addison (suy tuyến thượng thận nguyên phát) và cách điều trị, phòng tránh bệnh. Các bạn hãy note lại những thông tin hữu ích để phòng tránh căn bệnh này cho mình và những người xung quanh.