Nội dung
Bệnh Still ở người lớn hoặc trẻ em là căn bệnh thuộc về xương khớp, các cơ quan và nhiều bộ phận trên cơ thể. Năm 1897, với các dấu hiệu về đau nhức xương khớp, nổi ban và sốt căn bệnh này được George Still (một nhà nghiên cứu viên) đề cấp đến, vì vậy nó có tên gọi cùng với tên của nhà nghiên cứu này. Đây là một căn bệnh không quá phổ biến và thường xuất hiện từ 16-35 tuổi ở người trưởng thành. Dù vậy chúng vẫn mang trong mình những nguy hiểm nhất định.
Để hiểu rõ hơn về căn bệnh này, chúng ta cần trả lời các câu hỏi sau đây: Nguyên nhân nào gây ra bệnh Still ở người lớn? Dấu hiệu của chúng là gì? Và cuối cùng là cách chữa trị căn bệnh này. Thông tin trong bài viết sẽ giúp người đọc có cái nhìn toàn diện hơn, hiểu rõ hơn về căn bệnh này.
Bệnh Still ở người lớn là gì?
Khái niệm
Bệnh Still ở người lớn ( với tên Tiếng Anh là Adult – Onset Still’s Disease, AOSD) là một căn bệnh không quá phổ biến. Bệnh thường xuất hiện vào độ tuổi từ 16 đến 35 tuổi và hiếm gặp ở những người cao tuổi. Nó xuất hiện trên nam nữ với tỷ lệ tương đương nhau. Các triệu chứng lâm sàng của loại bệnh này là vô cùng đa dạng: sốt cao, đau khớp cũng như nổi ban đỏ.
Các biểu hiện này không quá đặc hiệu nên thường bị nhầm lẫn với những căn bệnh khác. Để chuẩn đoán đúng bệnh cần phải phối hợp nhiều yếu tố khác nhau và thường sử dụng phép loại trừ. Lưu ý rằng, thường xảy một số trường hợp giả Still ở bệnh nhân ung thư. Do đó hãy cảnh giác để tìm ra những dấu hiệu cận ung thư ở những bệnh nhân nghi ngờ Still nhé.
Các thể cơ bản của bệnh Still ở người lớn
Bệnh Still ở người lớn thường được chi làm thành 3 thể cơ bản dựa trên các dấu hiệu lâm sàng và tiến triển bệnh:
- Thể tự hạn chế bệnh: Đây là thể được xem là nhẹ nhất, với các dấu hiệu đầu tiên thường là sốt, phát ban trên da và nổi hạch lớn. Đây là mức độ nhẹ nên có thể phục hồi trong vòng một năm đầu tiên.
- Thế bán cấp: Với thể này, bệnh sẽ tiến triển thành nhiều đợt cấp, sẽ có những khoản thời gian ổn định xen vào trong vài năm. Các đợt bệnh sau sẽ có tiên lượng tốt hơn so với lúc khởi phát. Đây là thể bệnh được xếp ở mức trung bình.
- Thể viêm khớp mãn tính: Với thể này thì tình trạng bệnh nhân tương đối nặng. Khớp bị tổn thương nặng nề do quá trình viêm khớp mãn tính lâu năm. Nếu nghiêm trọng cần phải thay khớp giả để hoạt động dễ dàng hơn. Một số dấu hiệu của thể này là các khớp thường tổn thương ở gốc chi, kèm theo chứng nổi ban. Tiên lượng ở giai đoạn này khá xấu.
Nguyên nhân gây ra bệnh
Hiện nay, các nhà khoa học trên toàn thế giới vẫn chưa tìm ra được nguyên nhân dẫn đến bệnh Still, nhưng theo các chuyên gia y tế thì bệnh này bị ảnh hưởng bởi các yếu tố như di truyền, nhiễm trùng và có khả năng liên quan đến hệ thống HLA-B17, B18, B35, các Interleukin 6, cytokine gamma, TNF alpha.
Bệnh Still ở người lớn cần được phát hiện kịp thời để điều trị, nếu không bệnh có thể chuyển dần sang mãn tính, gây nhiều biến chứng nguy hiểm đến sức khỏe người bệnh như:
- Xương khớp: khi bệnh ở giai đoạn mãn tính các khớp xương ở cổ tay, các khớp gối, khớp ngón tay, chân,… có thể bị phá hủy
- Ảnh hưởng đến tim: Nếu bệnh nặng có thể dẫn tới viêm màng ngoài tim, cơ tim, khi đó ảnh hưởng nghiêm trọng đối với sức khỏe bệnh nhân
- Ảnh hưởng đến phổi: Bệnh Still khi phát triển mạnh có thể dẫn đến viêm màng phổi, gây khó thở cho người bệnh.
Ngoài ra, bệnh still có thể gây nên hiện tượng làm giảm tế bào trong máu, làm tăng chất béo, gây nên các triệu chứng bất thường ở gan.
Triệu chứng và biểu hiện của bệnh
Bệnh Still ở người lớn thường xuất hiện ở những người trong độ tuổi từ 16 đến khoảng 35 tuổi với các dấu hiệu lâm sàng, cận lâm sàng khó có thể phát hiện dẫn đến những sai lầm trong chẩn đoán và điều trị. Dưới đây là tổng hợp các triệu chứng và biểu hiện của bệnh Still.
Sốt cao
Người mắc bệnh này thường sốt rất cao, trên 39 độ, kéo dài trong khoản 4 giờ đồng hồ. Người bệnh thường sốt trong khoảng thời gian là sáng sớm hoặc chiều tối kèm theo các biểu hiện như đau họng, viêm thanh mạc, đau khớp, đau cơ..
Đa phần những người bệnh đều bị sốt, sau đó xuất hiện tình trạng đau nhức khớp kéo dài nhiều tuần liên tục làm người bệnh gầy, dẫn đến tình trạng chẩn đoán không đúng ở các cơ sở y tế.
Nổi ban ở da
Phát ban đi kèm với sốt, thông thường Ban thường xuất hiện ở lưng, gốc chi nhưng hiếm khi xuất hiện ở mặt. Khi ban xuất hiện, người bệnh cảm thấy ngứa ngáy, khó chịu ở những vùng da nổi ban, đôi khi gây nhầm lẫn với dị ứng thuốc.
Đau khớp và viêm khớp
Các khớp ở cổ tay, khớp gối nhiều khi bị đau, cứng và viêm. Các vị trí đau khớp: mắt cá chân, khuỷu tay, vai và bàn tay. Tuy nhiên, căn bệnh này không làm lệch trục, biến dạng hay dính khớp như bệnh viêm khớp dạng thấp, khớp bị viêm tiến triển từng đợt, nhiều khi gây tràn dịch khớp gối.
Đau cơ
Đau cơ xuất hiện nhưng sẽ giảm đau sau khi hạ sốt. Tuy nhiên, nhiều trường hợp cơn đau diễn ra mạnh làm gián đoạn các hoạt động của bệnh nhân.
Các triệu chứng khác
Gan to và cấu trúc gan bất thường, lách to hơn, viêm màng tim ngoài, viêm thanh mạc…
Phương pháp điều trị bệnh
- Điều trị các triệu chứng, hạn chế biến chứng của bệnh.
- Kiểm soát tình trạng sốt và viêm các khớp.
- Tránh, hạn chế các biến chứng của thuốc chữa trị và biến chứng của bệnh.
Để điều trị bệnh Still các bác sĩ cần căn cứ vào tình trạng sức khỏe, mức độ nặng nhẹ của bệnh để đưa ra phương thức điều trị bệnh khác nhau. Thông thường bác sĩ sẽ kê đơn để điều trị bệnh với các loại thuốc sau:
- Thuốc chống viêm không steroid: Thuốc chống viêm không steroid, loại không kê đơn: Naproxen natri (Aleve), ibuprofen (Advil và Motrin). Hai loại thuốc này có tác dụng làm giảm đau trên các khớp bị viêm nhẹ. Trường hợp viêm nặng, người bệnh có thể dùng các loại thuốc chống viêm không steroid. Tuy nhiên, quá trình sử dụng thuốc cần đảm bảo đúng cách, đúng liều và đặc biệt là tránh lạm dụng thuốc khi điều trị bởi nó sẽ gây ảnh hưởng đến gan và thận.
- Thuốc steroid: Loại thuốc này có tác dụng làm giảm viêm mạnh, tuy nhiên loại thuốc này có thể làm giảm sức đề kháng, tăng nguy cơ các bệnh liên quan đến xương. Thế nên, bệnh nhân cần thận trọng khi sử dụng các loại thuốc này khi điều trị bệnh still ở người lớn.
- Methotrexate: Thuốc này khi dùng thường kết hợp với các loại thuốc khác để ngăn ngừa tình trạng viêm khớp phát triển theo chiều hướng không mong muốn thông qua việc ức chế hệ thống tự miễn dịch trong cơ thể.
- Các loại thuốc sinh học: Các loại thuốc thuộc nhóm này có tác dụng cải thiện bệnh lý như: tanercept (Enbrel), adalimumab (Humira), infliximab (Remicicade)… Bên cạnh đó, nếu nếu sử dụng thuốc không mang lại tác dụng điều trị, bác sĩ sẽ yêu cầu người bệnh sử dụng các loại thuốc khác để điều trị như: rituximab (Rituxan), tocilizumab (actemra), anakinra (kineret).
Biện pháp phòng tránh bệnh
Do bệnh Still ở người lớn là một bệnh chưa xác định được nguyên nhân nên hiện tại chưa có biện pháp nào để phòng ngừa được loại bệnh này. Khi người thân, bạn bè có các triệu chứng, biểu hiện ở trên thì nên đưa họ tới các cơ sở y tế đề kịp thời chẩn đoán và điều trị theo sự chỉ dẫn, hướng dẫn của bác sĩ.
Bệnh Still ở người lớn – một căn bệnh không quá phổ biến nhưng nếu không chú ý thì có thể gặp phải hậu quả vô cùng nguy hiểm. Mong răng với bài viết này, chúng ta có thể hiểu thêm về căn bệnh này và luôn có cho những những biện pháp phòng tránh thích hợp để luôn có một sức khỏe tuyệt vời. Hãy chú ý vì sức khỏe luôn là thứ đáng giữ gìn nhất đấy.
