Sâm – Thần dược vàng trong làng Y học đối với cơ thể người

Dân gian ta vẫn thường hay ví von Sâm là một thứ “vàng mười” bổ trợ cho sức khỏe. Trong giới Y học cổ truyền, chúng đứng vững với danh hiệu Thần dược. Trong khi với dược lý hiện đại, chúng có công trạng rất lớn đối với việc cải thiện sức khỏe cơ thể người. Bạn tò mò về sự thần kỳ cũng như đặc trưng của loài thảo dược này? Hãy cùng tìm hiểu thêm thông tin qua bài viết dưới đây.

1. Khái niệm

Sâm hay còn gọi là Nhân sâm– vốn là một loại thuốc cực kỳ quý đối với Y học cổ truyền. Khoa học gọi chúng là Panax Ginseng C.A.Mey, được xếp vào họ cây Ngũ Gia Bì.  Vốn là một trong bốn đại phương thuốc của Đông y, theo thời gian, giá trị của chúng không hề bị thay thế mà trái lại, hiếm có cách thức bồi bổ nào không đi kèm thành phần này. 

2. Phân loại

Thông thường, để dễ phân biệt, người ta chia nhân sâm thành hai phân loại chính: sâm tự nhiên (sâm rừng) và sâm vườn. Xét về những loại đã qua quá trình bào chế, có thể chia chúng thành:

• Bạch sâm: Loại còn tươi nhưng đã được rửa sạch và phơi khô.
• Hồng sâm: Loại đã được cắt bỏ đi phần râu rễ rồi sấy tới khi khô.
• Đại lực sâm: Loại đã được chần qua với nước sôi.
• Cáp bì sâm: Loại đã ngâm qua nước sôi, sau lại ngâm lại bằng nước đường loãng.
• Đường sâm: Loại được ngâm bằng nước đường pha đặc.
• Nhân sâm tu: Hay một tên gọi khác là phần rễ của chúng.

Ngoài những phân loại trên, có thể kể tới sâm cao ly- vốn bắt nguồn từ vùng Triều Tiên. Bên cạnh đó, cũng có loại biệt trực sâm– là một loại thảo dược từ Triều Tiên nhưng được chế biến trở thành Hồng sâm. 

3. Thành phần thuộc tính

Cấu tạo nên sâm là rất nhiều hợp chất hữu cơ quý, một vài chất điển hình là: Germanium, Glycoside Panaxin và các vitamin B1, B2. Chúng cũng hàm chứa nhiều axit béo gồm axit Panmitic, Stearic, Linoleic và những axit amin khác. 

4. Tác dụng

• Gia tăng quá trình ức chế lẫn vỏ não, khôi phục trạng thái bình thường trong trường hợp một hoặc cả hai quá trình trên bị rối loạn. Chất saponin tồn tại trong nhân sâm sẽ có tác dụng kích thích sự hưng phấn tại trung khu thần kinh nếu như sử dụng lượng nhỏ. Còn khi sử dụng với lượng lớn, chúng đạt công dụng gây ức chế.
• Tăng khả năng lao động trí óc lẫn chân tay, cực kì hiệu quả trong việc chống lại cơn mỏi mệt, uể oải trong cơ thể. Điều này là nền tảng cho sự đi lên của hiệu suất hoạt động tư duy cũng như thể lực. Ngoài ra, chúng nổi danh với công dụng chống lại quá trình lão hóa, bổ trợ chức năng vùng não ở bệnh nhân lớn tuổi, cải thiện khả năng tập trung và ghi nhớ.

• Hỗ trợ tăng khả năng thích nghi của cơ thể, tạo ra lớp giáp phòng vệ trước những kích thích có hại từ bên ngoài. Loại thần dược này không những có thể phục hồi trạng thái huyết áp bình thường ở những trường hợp bị choáng do mất máu, mà chúng còn có công dụng hiệu quả cho việc hạ huyết áp ở những bệnh nhân bị huyết áp cao. 
• Nhân sâm cũng có khả năng tốt đối với việc hỗ trợ làm giảm tác hại của chất phóng xạ lên hệ nhân tạo.
• Nghiên cứu từ nhiều nguồn đáng tin cho thấy, chúng đạt được công dụng ức chế sự sinh trưởng của tế bào ung thư trong cơ thể người.

• Tăng cường sự miễn dịch của cơ thể, trợ giúp cho khả năng thực bào của hệ tế bào ở võng nội bì. Từ đó, có tác dụng nâng cao tính trạng miễn dịch trong cơ thể. Không những thế, nhiều tài liệu cho thấy, sử dụng chúng cho động vật cũng có thể gia tăng sức đề kháng của chúng trước những bệnh tật thông thường. 
• Khi nghiên cứu công hiệu của nhân sâm, kết quả cho thấy những kết quả khả quan về khả năng của loại thần dược này. Với một lượng nhỏ dịch thảo dược, lực co bóp tim của động vật được thúc đẩy lên một ngưỡng cao hơn. Trường hợp động vật mắc chứng suy tuần hoàn cấp vì mất quá nhiều máu, thuốc này giúp nâng cao cường độ và tần suất co bóp của tim, rất có ích đối với tình trạng suy tim ở động vật. 

• Loại củ này có khả năng kích thích sự hưng phấn ở vỏ tuyến thượng thận. Thân và lá của chúng có thể giúp làm hưng phấn cho hệ tuyến yên – vỏ tuyến thượng thận. Ngoài ra, sử dụng nhân sâm thường xuyên sẽ đạt được sự kích thích căn bản đối với hoocmon sinh dục đực lẫn sinh dục cái. 
• Từ lâu, thần dược này đã có công lớn đối với những người muốn cải thiện khả năng thị lực hoặc gia tăng khả năng thích nghi của thị giác trong vùng bóng tối.

5. Lưu ý khi sử dụng và 1 số tác dụng phụ 

Nhân sâm là loại dược liệu quý, công dụng của chúng trong Y học cổ truyền đối với cơ thể người là điều không thể phủ nhận. Tuy nhiên, khi sử dụng loại thần dược này, ta có thể mắc phải một số tác dụng phụ. 

5.1. Mất ngủ, nhức đầu và buồn nôn

Một trong những tác dụng phụ thường thấy nhất khi sử dụng nhân sâm là mắc phải chứng rối loạn giấc ngủ hoặc hoàn toàn mất ngủ. Một số triệu chứng đi kèm là đau đầu hoặc thấy buồn nôn và rối loạn tiêu hóa. Những tác dụng phụ này có thể không nghiêm trọng, nhưng sẽ gây ra nhiều khó chịu và bất tiện cho người dùng.

5.2. Vấn đề về tim mạch

Chúng có tác dụng làm tăng nhịp tim và huyết áp của cơ thể. Điều này có thể là nguyên nhân gây trầm trọng thêm một số tình trạng về tim từ trước. Những bệnh nhân mắc phải vấn đề về tim, cao huyết áp hay có tiền sử bị nhồi máu cơ tim- đều là đối tượng được khuyến cáo không nên sử dụng  khi chưa có sự tham khảo ý kiến ​chuyên môn.

5.3. Phụ nữ có thai và cho con bú

Thảo dược này được cho là không an toàn cho trẻ em lẫn bé sơ sinh. Khi đang mang thai, nếu sử dụng có khả năng sẽ bị sảy thai hoặc dị tật bẩm sinh. Phụ nữ cho con bú cũng không nên dùng, bởi vì rất có thể sẽ gây ra tình trạng ngộ độc cho trẻ sơ sinh.

5.4. Làm hạ đường huyết

Một khi sử dụng lượng quá lớn nhân sâm sẽ dẫn đến sự giảm mạnh lượng đường máu trong cơ thể. Bệnh nhân tiểu đường đang dùng thuốc cũng là đối tượng không nên dùng thảo dược này. Chúng rất có thể sẽ làm giảm lượng đường trong máu của cơ thể đi kèm một số tác dụng phụ khác.

5.5. Viêm mạch máu

Liều cao nhân sâm sẽ gây ra một vài triệu chứng mà điển hình là viêm mạch máu não- tiền đề của đột quỵ, sốt hay nhức đầu.

5.6. Gây ức chế đông máu

Sâm có khả năng ức chế đông máu bởi vì cách thức hoạt động của chúng là tương tự chất làm loãng máu hay chống đông. Chính vì vậy, chúng gia tăng nguy cơ xảy ra các vấn đề về máu. Khoa học khuyến cáo nên tránh dùng chúng trước khi phẫu thuật. Với bệnh nhân gặp phải chứng đông máu hoặc rối loạn chảy máu, nên tham khảo ý kiến ​​bác sĩ nếu như muốn sử dụng.

5.7. Dị ứng

Những người xảy ra dị ứng với nhân sâm có thể mắc những triệu chứng như bị khó thở, ngứa hay phát ban. Nếu phản ứng nặng, bệnh nhân hoàn toàn có thể bị tử vong. Do đó, cẩn thận trong sử dụng nếu như bạn cũng bị dị ứng với loại thảo dược này.

5.8. Tâm thần phân liệt

Sử dụng lượng quá tải nhân sâm là một nguyên nhân gây ức chế tới các đường dẫn truyền thần kinh. Khi dùng kèm chúng với thuốc chống loạn thần, mức độ dẫn truyền thần kinh có khả năng sẽ bị làm cho thay đổi ở những bệnh nhân bị tâm thần phân liệt hay những chứng rối loạn tâm thần khác.

Sâm là một loại thần dược quý với những đặc tính ưu việt, là công thần trong việc cải thiện và bổ trợ sức khỏe con người. Tuy nhiên, khi sử dụng cần lưu ý một vài tác dụng phụ nhằm tránh gặp phải bất tiện không đáng có. Hi vọng với những thông tin trên đây, độc giả sẽ có cách dùng phù hợp cho mình đối với phương thuốc bổ ích này.