Trầm hương là gì và công dụng quý giá từ dược liệu này ra sao?

Trầm hương được biết đến là một loại gỗ quý lâu năm có khả năng tỏa hương thơm ngào ngạt. Chúng có thể dùng làm thuốc để trị một số bệnh của con người, cũng có thể tạo ra hương thơm làm tinh thần thoải mái. Nhận thấy được vô vàn giá trị từ nó, người dân đã bắt đầu khai thác và đưa vào sử dụng.

Khái niệm

Loại trầm này có thể được hiểu như sau. Cây Dó Bầu sau một thời gian dài sinh trưởng và phát triển, nếu gặp phải những tổn thương ở thân hoặc cành, chúng sẽ tiết ra một loại nhựa để bao bọc vết thương. Khi phần nhựa khô lại thì được gọi là trầm hương. Người ta thu hoạch phần gỗ có nhựa tiết ra nhiều nhất và bán ra thị trường. Phần gỗ này được gọi là cây trầm. Hiện nay, loại trầm này rất đắt đỏ vì thời gian có thể lấy được trầm có thể lên đến 100 năm.

Nhựa tiết ra từ cây Dó Bầu có hương thơm đặc trưng rất dễ nhận biết. Các tổn thương trên thân và cành để tạo ra nhựa thông thường là do mưa gió quá to, giông bão làm gãy đổ. Tuy nhiên, hiện nay có rất nhiều người bắt đầu nuôi trồng cây Dó Bầu nên sẽ có những cách khác làm tổn thương thân cây mà không cần đến mưa giông.

Phân loại

Trầm hương được chia làm 4 loại chính, cụ thể như sau:

Kỳ nam

Đây là loại quý giá nhất trong những loại trầm. Do đó, giá cả của chúng cũng rất đắt đỏ, có thể lên đến hàng trăm, thậm chí cả tỷ việt nam đồng. Sở dĩ chúng có giá trị cao như vậy cốt yếu là do khả năng cung cấp cho thị trường thấp. Chúng rất khó tìm kiếm và khai thác. Tuy nhiên với lượng dầu có hương trong gỗ rất cao, cộng với độ mềm của gõ đã làm cho Kỳ nam trở nên đặc biệt hơn bao giờ hết.

Kỳ nam được chia thành 4 loại nhỏ hơn, với những đặc tính như sau:

• Bạch kỳ: Hay còn gọi là gỗ trầm trắng. Chúng có màu trắng xám đặc trưng đúng như tên gọi, ngoài ra còn rất khó khai thác. Chúng cực kỳ quý hiếm do thời gian hình thành được loại này mất đến cả trăm năm.
• Thanh kỳ: Hay còn gọi là gỗ trầm xanh. Với màu xanh lục đặc trưng, pha lẫn chút màu xám, chúng cũng rất khó tìm kiếm và khai thác, chỉ sau bạch kỳ. 
• Huỳnh kỳ: Hay còn gọi là gỗ trầm vàng. Gỗ này màu vàng nâu, nhìn thoáng qua thì như những loại gỗ bình thường nhưng chúng rất quý giá và đắt đỏ.
• Hắc Kỳ: Là loại gỗ đen đặc trưng, chúng quý giá và có giá thành rẻ hơn 3 loại còn lại.

Trầm rễ

Loại trầm này cũng rất quý giá, chỉ sau Kỳ nam. Chúng có phần rễ mọc sâu dưới nước nên khi tìm kiếm và khai thác cực kỳ khó khăn và tốn kém. Do đó, giá trị kinh tế của chúng cũng khá đắt đỏ và thường được sang nhượng qua tay. Trầm rễ có lượng dầu hương ít hơn Kỳ nam nhưng vẫn đảm bảo được độ lâu của hương thơm và giá trị y học.

Trầm kiến

Là loại trầm có giá trị thứ ba, chúng có màu nâu và có lỗ nhỏ, Những lỗ này xuất hiện là do kiến đục lỗ. Và đây cũng là lý do dẫn đến cái tên của loại trầm này. Gần giống với trầm rễ nhưng trầm kiến chỉ mọc một phần rễ xuống nước, một phần vẫn nằm ở trên mặt nước. Do đó việc tìm kiếm và khai thác khá dễ dàng và thuận tiện. Chính vì điều này, nên giá cả của loại trầm ba này rẻ hơn những loại trên, với mức giá từ hàng trăm triệu. Trầm kiến được chia thành một số loại sau đây:

• Kiến xanh: loại này có màu xanh đậm đặc trưng.
• Kiến điệp: đa dạng về chủng loại
• Kiến kim: nhựa tiết ra sẽ theo chạy theo đường kẻ hở trên gỗ
• Kiến vách lầu: cũng giống như kiến kim, nhưng hình dạng của nhựa tiết ra sẽ có hình vách lầu
• Kiến gai: kiến sẽ ăn từ giữa ruột và nhựa sẽ tiết ra
• Kiến lỗ: kiến sẽ đục lỗ và nhựa sẽ tiết ra theo từng lỗ đó
• Kiến trắng: loại này có màu trắng ngà
• Kiến đen đụp: trầm chủ yếu ở hai đầu, ở giữa là phần cơm.

Trầm tốc

Đây là loại trầm phổ biến nhất trong tất cả loại trầm và có giá cả phải chăng. Chúng dễ được tìm kiếm và khai thác với số lượng ổn định. Với mức giá này, loại trầm tốc trở thành loại trầm được nhiều người tin dùng nhất. Đặc điểm của chúng là có lượng dầu hương khá ít và nhựa thơm thường đóng theo từng sớ gỗ chứ không vón cục.

Thành phần hóa học, thuộc tính

Trầm hương mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe do chứa các thành phần hóa học sau:

Thành phần của cây dó bầu có thể tan được trong cồn lên đến 40%. Khi được cất hơi nước sẽ tạo ra tinh dầu có hương thơm. Tinh dầu này chứa Benzylazeton và Metoxybenzylaxeton. 

Ngoài ra còn có Kusonol, Karanone và nhiều thành phần hóa học khác.

Công dụng

Dùng làm thuốc

Loại này được sử dụng nhiều trong Đông y như một dược liệu quý giá.  Chúng có tác dụng bổ thận, tráng dương, lợi tiểu, giảm đau, giúp tinh thần minh mẫn, sảng khoái. Ngoài ra tinh dầu trong trầm có khả năng ngăn ngừa ung thư và làm đẹp da, trị sạm, nám, tàn nhang, mụn rất hữu hiệu. Đặc biệt, trầm này có thể chữa hen suyễn, hỗ trợ điều trị huyết áp thấp, tăng cường sức khỏe hệ tim, tăng lưu thông tuần hoàn máu. 

Tăng tài lộc, cát tường

Trầm này còn có một công dụng đặc biệt đó là tính phong thủy rất cao. Người ta thường đốt trầm trong nhà để gia tăng tài lộc, giúp gia chủ phát tài, trăm sự đều thuận buồm xuôi gió. Bên cạnh đó, nếu đốt trầm ở phòng ngủ hoặc phòng làm việc, sẽ làm tinh thần minh mẫn, sảng khoái, tạo giấc ngủ sâu và sáng dậy tỉnh táo.

Dùng làm nước hoa và mỹ phẩm

Với hương thơm đặc trưng, trầm này được tinh chế dầu để làm nước hoa hoặc mỹ phẩm. Chúng còn được dùng làm sáp thơm và kem dưỡng da. Tất cả đều tỏa hương thơm nhẹ nhàng nhưng đầy cuốn hút.

Dùng làm vòng tay

Đây là phụ kiện được nhiều người yêu thích, từ người trẻ đến người già. Đeo vòng sẽ tăng cảm xúc bao dung, rộng lượng trong con người bạn. Ngoài ra còn giúp kiềm chế tính nóng giận, bức xúc, mang đến cuộc sống bình an và nhiều may mắn.

Những lưu ý khi mua và dùng trầm

Trầm này rất quý hiếm và giá cả đắt đỏ, vì thế cần lưu ý một vài điểm sau:

• Nên mua trầm ở những nơi uy tín, có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng để tránh tiền mất tật mang.
• Nếu dùng trầm như một vị thuốc thì không nên tùy tiện kết hợp với các thuốc khác mà cần phải có ý kiến bác sĩ. Bởi vì nếu tùy tiện kết hợp sẽ dẫn đến tình trạng bị tác dụng phụ từ các loại thuốc.
• Nếu muốn đốt trầm thì nên chọn những loại trầm viên, trầm nhỏ vừa phải. Luôn quan sát và đặt đồ để trầm đốt nơi thoáng mát, tránh xảy ra hỏa hoạn do sức nóng của lửa than.
• Nếu muốn đặt trầm trong phòng khách hay chưng trong nhà thì nên mua những tiểu cảnh hoặc gỗ thủ công để trang trí. Điều này sẽ tận dụng được vẻ đẹp, hương thơm từ trầm.

Bài viết đã chỉ ra được khái niệm cũng như công dụng của trầm hương. Hy vọng các bạn sẽ có được cái nhìn tổng quát hơn về chúng. Nên nhớ là luôn tìm hiểu kỹ địa điểm mua hàng trước khi mua, tránh mua nhầm trầm giả, kém chất lượng với giá thành đắt đỏ. Ngoài ra, nên biết cách sử dụng trầm một cách hợp lý để mang đến lợi ích tối đa.