Chè vằng là cây gì và công dụng thực sự của dược liệu này ra sao?

Chè vằng được sử dụng rộng rãi vì những công dụng tuyệt vời mà nó mang lại. Chúng có thể giúp cho các mẹ bầu vừa vượt cạn nhanh chóng lấy lại sức khỏe và mang lại nguồn sữa dồi dào. Bên cạnh đó còn giúp giảm cân hiệu quả. Tuy nhiên, để hiểu rõ hơn về những tác dụng của nó thì hãy cùng theo dõi bài viết nhé!

Khái niệm

Chè vằng là một loại cây thuốc quen thuộc của người dân miền Trung, vì chúng thường mọc hoang dại ở khu vực đó. Chúng còn có tên gọi khác là chè cước man hay cây râm ri, là một loại cây tự nhiên, mọc theo từng bụi chứ không phải do con người trồng trọt. Do đó, chúng thường khó tìm, và có thể lẫn mình vào những cây cỏ khác. 

Đặc điểm nhận dạng

Chè cước man có thân cứng, màu xanh, có nhiều đốt từ gốc đến ngọn và phân thành nhiều nhánh. Bán kính của thân cây từ 2 đến 3mn. Chúng thường mọc thành bụi và là loại cây leo nên sẽ leo lên những cây cối xung quanh. Lá chè có màu xanh, mọc đối xứng nhau và có 3 gân sọc. Một đường gân ở giữa lá và hai đường hai bên. Lá nhẵn bóng, càng lên đến ngọt thì là càng nhỏ và mỏng dần. Hoa của nó có màu trắng rất đẹp, thường là 10 cánh. Chúng mọc hoang và thường nở hoa rộ vào cuối mùa xuân đầu mùa hạ. Trái của cây chè cước man có màu xanh khi còn non và chính sẽ có màu vàng. Kích cỡ của trái bằng hạt ngô và có hạt cứng bên trong. 

Khi sắc nước uống sẽ có vị hơi đắng nhưng lại giúp thanh nhiệt hiệu quả. Người ta thường sử dụng cả cành và lá để phơi khô và dùng làm thuốc.  Chúng thường bị nhầm lẫn với lá ngón vì có nhiều đặc điểm tương đồng nhau. Tuy nhiên cần phân biệt cẩn thận để tránh sử dụng nhầm dẫn đến tử vong.

Phân loại

Theo như các nhà nghiên cứu tìm hiểu thì chè cước man có 3 loại, có thể kể đến như là vằng sẻ, vằng lá to và vằng núi. Cụ thể như sau:

Vằng sẻ

Đây còn được gọi là vằng lá nhỏ, giống như tên gọi của chúng. Lá của chúng nhỏ hơn những loại vằng còn lại. Loại này khi được phơi khô sẽ có màu xanh nhạt và có hương thơm thoang thoảng rất dễ chịu. Vằng sẻ khi sắc nước uống vẫn còn mùi thơm nhẹ và có vị đắng nhưng dễ uống. Đây là loại được nhiều người ưa chuộng vì chúng mang lại nhiều lợi ích hơn vằng trâu

Vằng trâu

Đúng như tên gọi của chúng, vằng trầu có kích cỡ của thân và lá lớn hơn so với vằng sẻ. Loại này khi phơi khô sẽ có màu nâu và không có mùi thơm. Chúng được sắc uống sẽ có vị đắng và khó uống hơn so với loại vằng sẻ. Vằng này cũng được tiêu thụ nhiều trên thị trường vì giá thành rẻ.

Vằng núi

Là loại vằng không dùng để làm thuốc và ít được nhắc tới. Tuy nhiên về hình dáng chúng cũng có nhiều điểm tương đồng với hai loại trên. Chúng mọc thành bụi nhỏ và ra hoa vào cuối mùa xuân.

Thành phần hóa học

Trong cây chè cước man có chứa alcaloid và flavonoid. Đây đều là những chất có công dụng kháng viêm cao. Vì thế cây cước man giúp chữa lành vết thương rất nhanh mà không để lại sẹo. Nếu bị thương ngoài da có thể giã nát cây và lá đắp trực tiếp vào vết thương giúp chống độc. Alcaloid sẽ giúp cân bằng huyết áp, chống cục máu đông và hỗ trợ ngăn ngừa ung thư.

Đông y sử dụng chè vằng như một phương thuốc điều trị khó ngủ hay mất ngủ hiệu quả nhờ vào các thành phần giúp an thần. Ngoài ra còn giúp mát gan, ngăn ngừa mụn mủ và điều trị biếng ăn hiệu quả.

Bên cạnh đó, chè cước man còn chứa Glucozit nên có khi nấu uống sẽ có vị đắng. Tuy nhiên hoạt chất này sẽ hỗ trợ ngăn ngừa tình trạng oxi hóa trong cơ thể, đặc biệt là của chị em U40 trở lên trong thời kỳ tiền mãn kinh. Chúng sẽ giúp tăng cường nội tiết tố nữ, giúp giảm căng thẳng, cáu gắt. 

Tác dụng

Chè cước man đã và đang trở thành loại dược liệu được nhiều người tin dùng. Bởi lẽ chúng mang lại nhiều giá trị cho con người. Cụ thể như sau:

Giúp tăng cường chức năng gan, chống ung thư

Đây là công dụng nổi bật của loại cây này. Chúng có chứa thành phần flavonoid có thể giúp đào thải độc tố ra khỏi cơ thể qua đường tiểu tiện. Chúng còn là ứng cử viên sáng giá trong việc chống gây tăng sinh gốc tự do, nguyên nhân hàng đầu gây nên đột quỵ. Ngoài ra còn giúp chống lại quá trình oxi hóa, giúp cho cơ thể luôn khỏe mạnh và giải độc gan hiệu quả. Chỉ cần sắc nước chè khô uống mỗi ngày khoảng 2 lít với từ 20 gam chè khô sẽ mang lại công dụng bất ngờ.

Tốt cho phụ nữ sau sinh

Chắc hẳn đây là công dụng mà nhiều người quan tâm. Với những bà mẹ bỉm sữa sau sinh cơ thể sẽ rất yếu, đặc biệt thường hay lo lắng dẫn đến cơ thể không cung cấp đủ sữa cho con. Tuy nhiên, chè cước man sẽ giúp xóa tan nỗi lo của các bà mẹ. Nếu dùng chè cước man đều đặn trong thời kỳ sau sinh sẽ làm cho lượng sữa về dồi dào. Người ta thường hay sắc cho các bà mẹ uống còn để chống viêm nhiễm, mau lành vết thương do mổ xẻ hoặc sinh nở.

 

Hỗ trợ giảm cân, tan mỡ

Công dụng này khiến cho cây cước man được nổi tiếng hơn trong giới làm đẹp.Nhiều chị em phụ nữ thường sử dụng nước cây này để uống thay nước lọc hàng ngày. Chúng có công dụng tiêu mỡ hiệu quả và làm cho cơ thể luôn trong trạng thái no bụng. Các hoạt chất có trong cây cước man sẽ giúp trao đổi chất tốt và đốt cháy lượng mỡ thừa đặc biệt ở những vùng khó giảm như bụng, mông, đùi. 

Thanh mát, giải độc

Người ta thường sử dụng nước này vào mùa hè nắng nóng sẽ giúp cơ thể thanh nhiệt hiệu quả. Ở các tỉnh miền trung, do cây này mọc nhiều nên người dân thường nấu uống mỗi ngày để giúp giải độc gan, mang lại da dẻ mịn màng và đầy sức sống. Ngoài ra chúng còn giúp cho cơ thể đào thải chất độc một cách tự nhiên.

Trị mất ngủ, giúp ăn ngon

Giống như trà tim sen, trà cước man cũng có tác dụng hỗ trợ giúp ngủ nhanh và có một giấc ngủ chất lượng, sáng dậy tỉnh táo. Nhờ có vị đắng từ chè, sẽ giúp kích thích ăn ngon miệng và ăn nhiều hơn. Hệ tiêu hóa từ đó mà hoạt động tốt hơn. Chè này phù hợp với những người biếng ăn, mới bệnh dậy.

Lưu ý khi sử dụng chè vằng

Mặc dù mang lại nhiều công dụng, thế nhưng chúng vẫn có một vài điểm đáng lưu ý khi sử dụng:

• Loại cây chè cước man này có thể bị nhầm lẫn với cây lá ngón. Cây lá ngón là loại cây cực độc, chỉ cần ăn phải lá ngón là có thể tử vong ngay.
• Không nên uống quá nhiều lá chè. Vì có tác dụng mát gan, thanh nhiệt nên có thể gây ra tiêu chảy nếu lạm dụng quá nhiều.
• Người đang hoặc có tiền sử bị huyết áp thấp không nên uống chè cước man.
• Phụ nữ có thai trước khi sinh không nên sử dụng, sẽ ảnh hưởng đến quá trình giãn nở tử cung.
• Chỉ mua ở những nơi đảm bảo chất lượng, uy tín để tránh mua nhầm những loại cây khác cây độc. 

Trên đây là những đặc điểm và công dụng từ cây chè vằng. Hy vọng bài viết sẽ giúp bạn có cái nhìn tổng quan hơn về loại cây thảo dược quý hiếm này. Các bạn hãy thử sử dụng và cảm nhận các tác dụng tuyệt vời mà chúng mang lại. Có thể mua biếu tặng cho người thân, bạn bè hoặc đối tác để sử dụng như thực phẩm bảo vệ sức khỏe.